مقاله و تحقیق علمی

اگرچه سابقه سیاسی و دانش بالای بسیاری از دیپلمات‏‌‌های کشورمان شایسته احترام و کرنش است اما با توجه به تحولات شگرف دنیای مدرن‌، نحوه نگاه سنتی به تعاملات بین المللی و سطح کنش‌گری برخی دیپلمات‏‌‌های ما در کشورهای محل ماموریت شان در عدم به کارگیری دیپلماسی کنشگرعمومی و سطح تاثیرگذاری بالا یادآور همان نگاه سنتی صدرالسلطنه معروف به حاجی واشنگتن است که با واقعیت‏‌‌های دنیای پیرامونش فرسنگ‏‌ها فاصله داشت!
برای روشن‌تر شدن مفهوم دیپلماسی عمومی( ١) ابتدا باید مفهوم خود دیپلماسی بهطور كلی بیشتر آشنا شویم.
در همین زمینه مروری بر ادبیات روابط بین الملل و سیاست خارجی نشان دهنده تعاریف بسیار مختلفی است كه از این واژه به عمل آمده است.
با مروری بر این تعاریف می‌توان این گونه بیان كرد كه دیپلماسی به عنوان فن اداره سیاست خارجی و یا تنظیم روابط بین الملل و حل و فصل اختلافات بین المللی از راه‌های مسالمت آمیز تعریف می‌شود كه در طول تاریخ و در اثر تحولات مربوط به جهانی شدن و گسترش حوزه ارتباطات، از حالت محدود و مخفی خود امروزه به صورت روندی آشكار و علنی درآمده است( قوام، ١۳۸۲: ۲۰۷) . اداره مناسبات دولت‌های برخوردار از حاكمیت از طریق نمایندگان مجاز آنها تعریف دیگر از دیپلماسی است كه در دانشنامه روابط بین الملل از این مفهوم ارایه شده است.
در این تعریف دیپلماسی در بهترین تعبیر با نحوه اجرای سیاست خارجی دولت‌ها در ارتباط است و علاوه بر یكی از مهم‌ترین ابزارهای اجرای این سیاست، چهار چوبی اساسی در اختیار دولت‌هاست تا در همه گونه فعالیت غیرقهرآمیز بین المللی مشاركت كنند تلاش شده تا از طریق توصیف و تحلیل داده‏‌ها و بهره گیری از مفاهیم و الگوهای تحلیلی رایج دیپلماسی عمومی، ماهیت و اهداف دیپلماسی عمومی مورد شناخت قرار گیرد.
در عین حال ضمن بررسی عملکرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در مصر علل عدم موفقیت آن تبیین گردد.
براساس یافته‏‌‌های این پژوهش می‌توان گفت نوعی دوگانگی میان دیپلماسی سنتی و دیپلماسی عمومی وجود دارد.
متقابلا دیپلماسی عمومی به دلیل ویژگی هنجاری که دارد بر مبانی آرمانگرایی استوار است و مخاطب خود را مردم و نهادهای غیر دولتی برمی شمارد.
بدین روی اهداف دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران بهطور عمده ناظر بر مسیولیت‏‌‌های فراملی به ویژه صدور انقلاب است.

منبع : مقاله دیپلماسی عمومی